درمان بیش فعالی با واقعیت مجازی VR
درمان بیش فعالی با واقعیت مجازی VR
درمان بیش فعالی ADHD با واقعیت مجازی VR
نقص توجه و بیش فعالی ( ADHD ) یک اختلال عصبی رشدی است که با اختلال عملکرد اجرایی همراه است و علائمی از جمله بی توجهی ، بیش فعالی ، تکانشگری و بی نظمی هیجانی که در زمینه های مختلف نشان می دهد. اختلال بیش فعالی باعث بروز واکنش‌های تکانشی، اختلال در یادگیری و عملکردهای شناختی و فعالیت‌های فیزیکی بیش از اندازه شده و با برخی رفتارهای غیرعادی همراه است. بیش فعالی ( ADHD ) یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی کودکان، نوجوانان و بزرگسالان است که شیوع آن بیش از 5 درصد می باشد.
واقعیت مجازی VR ظرفت بالقوه ای را در درمان و مدیریت سلامت روان دارد. این شامل استفاده از VR برای اهداف آموزشی یا توانبخشی است. واقعیت مجازی یا Virtual Reality جدیدترین روش درمان برای اختلال نقص توجه ، تمرکز و بیش فعالی یا همان ADHD است.
درمان بیش فعالی ADHD با واقعیت مجازی VR
درمان بیش فعالی می تواند یک چالش بزرگ برای افراد بیش فعال و خانواده هایشان باشد. گزینه های درمانی برای افراد مبتلا به ADHD شامل درمان های دارویی، غیر دارویی و یا ترکیبی است. اخیرا، فناوری واقعیت مجازی VR به عنوان یک روش غیر دارویی جدید و موثر برای درمان بیش فعالی مورد توجه قرار گرفته است. محققان بر این باور هستند که بازی‌های واقعیت مجازی کاربردهای درمانی زیادی دارند. پایه شواهد برای اثربخشی مداخلات مبتنی بر VR برای درمان علائم ADHD به طور پیوسته در حال رشد است. در سال‌های اخیر، مداخلات مبتنی بر واقعیت مجازی به اشکال مختلف توسعه یافته و آزمایش شده‌اند. شواهد اخیر نشان می‌دهد که واقعیت مجازی می‌تواند به تقویت برخی از مشکلات اصلی بیش فعالی ADHD مانند توجه، حافظه، هوشیاری، حل مسئله و مدیریت رفتارهای تکانشی کمک کند.
واقعیت مجازی VR محیط های همه جانبه ای را فراهم می کند که در آن ایده این است که کاربر بتواند مانند زندگی واقعی ببیند، بشنود و احساس کند. واقعیت مجازی در این حالت، محیط یک کلاس درس را با معلم شبیه سازی می کند که در آن حواس پرتی های مختلفی ظاهر می شود که می توان آنها را در طول جلسات کنترل، افزایش و کاهش داد. هدف این است که فرد بیش فعال را به گونه ای آموزش دهیم تا یاد بگیرند که این محرک ها را نادیده بگیرند و بتوانند توجه خود را به موضوع اصلی معطوف نمایند. این محیط می تواند طوری طراحی شود که سرگرم کننده و جذاب باشد و تجربه یادگیری غیرفعال را به یک عملکرد فعال تبدیل کند. واقعیت مجازی حس حضور در محیط را فراهم می کند و امکان تعامل با اشیا مجازی را در فضای سه بعدی فراهم می سازد. این حس حضور می تواند خودکنترلی، انگیزه و یادگیری را در فرد تقویت کند. از کاربردهای بارز واقعیت مجازی VR در درمان بیش فعالی ADHD استفاده از آن برای آموزش مهارت های اجتماعی در افراد مبتلا است. با استفاده از این محیط های مجازی، فرد می تواند با مواجهه با موقعیت های واقعی به تمرین مهارت های ارتباطی خود بپردازد. علاوه بر این واقعیت مجازی می تواند در ارائه تمرین های ترکیبی و چندحسی برای افراد بیش فعال نیز موثر باشد. این تمرین ها می توانند بهبود توجه و تمرکز را تقویت کرده و به کاهش علائم ADHD کمک کنند.
واقعیت مجازی VR چه چیزی را در اختلال بیش فعالی ADHD درمان می کند؟
عموما یک یا چند شاخص شناختی مانند حافظه فعال ، توجه ،بازداری پاسخ ، سرعت پردازش ، توانایی حل مساله و ... آسیب می خورد. اینکه کدام شاخص آسیب خورده و یا ضعیف تر از سایر شاخص های شناختی فرد می باشد توسط متخصص بالینی علوم شناختی مشخص می شود. واقعیت مجازی VR می تواند دقیقا آن شاخص ضعیف را با توجه به مفهوم بازنمایی ذهنی برای فرد تقویت نماید.مرکز وصال و درمان بیش فعالی ADHD با واقعیت مجازی VR
مرکز سلامت ذهن و توانبخشی وصال با مجوز از سازمان نظام پزشکی و سازمان نظام روانشناسی کشور، با استفاده از جدیدترین و مجهزترین روش های ارزیابی، تشخیص و درمان به ارائه انواع خدمات در زمینه ارتقا عملکردهای شناختی و توانبخشی عصبی می پردازد. مرکز وصال پس از تشخیص و تعیین سطح و نوع بیش فعالی توسط تست ها و آزمون های معتبر ، راهکارهای متنوعی در زمینه درمان بیش فعالی ارائه می دهد. تکنولوژی واقعیت مجازی Virtual Reality به عنوان جدیدترین روش درمان بیشفعالی ADHD ، یکی از خدماتی است که در این مرکز بنا به تشخیص و تایید پزشک متخصص مورد استفاده قرار می گیرد. تمرین ها و پلن های درمانی واقعیت مجازی VR برای هر مراجع به صورت کاملا شخصی سازی شده و تنظیم شده برای نیاز هر فرد می باشند.
مزایای درمان بیش فعالی ADHD با واقعیت مجازی VR
1. افزایش توجه و تمرکز : واقعیت مجازی فضایی را طراحی می کند تا توجه فرد را به طرق مختلف به چالش بکشد. این چالش ها می توانند حواس فرد را به گونه ای درگیر خود کنند که منجر به بهبود توجه و تمرکز و افزایش سرعت پیشرفت درمان در فرد مبتلا به بیش فعالی شوند.
2.تمرین های ترکیبی و چند حسی: واقعیت مجازی امکان با ارائه تمرین های چند حسی امکان تقویت توجه و تمرکز را افزایش می دهد.
3.افزایش مشارکت و تعامل: واقعیت مجازی می تواند با افزایش مشارکت و تعامل فرد مبتلا با محیط آموزشی، بهبود کیفیت زندگی فرد را تسهیل کند.
4. تمرین مهارت های اجتماعی: واقعیت مجازی به فرد مبتلا به ADHD کمک می کند تا مهارت های لازم جهت مدیریت رفتارهای بیش فعالی و خود کنترلی را تقویت کند.
5. افزایش توانایی های شناختی: واقعیت مجازی تمرین های متنوعی برای تقویت توانایی های شناختی مانند حافظه ، توجه و پردازش اطلاعات را فراهم می کند که می تواند به بهبود توجه و تمرکز در بیش فعالان منجر شود.
منابع:
Drechsler,R., Brem, S., Brandeis, D., Grünblatt, E., Berger, G., & Walitza, S.(2020). ADHD : Current concepts and treatments in children andadolescents. Neuropediatrics, 51(05), 315-335.
.Institute forHealth Metrics and Evaluation (17 October 2020). "Global Burden of DiseaseStudy 2019: Attention-deficit/hyperactivity disorder—Level 3 cause" (PDF).The Lancet. 396 (10258). Retrieved 7 January 2021.. Both DSM-IV-TR and ICD-10criteria were used
.Michelle A Pievsky, Robert E McGrath (March2018). "The Neurocognitive Profile of Attention-Deficit/HyperactivityDisorder: A Review of Meta-Analyses". Archives of ClinicalNeuropsychology. 33 (2): 143–157. doi:10.1093/arclin/acx055. PMID 29106438
.Corrigan, N., Păsărelu, C. R., & Voinescu,A. (2023). Immersive virtual reality for improving cognitive deficits inchildren with ADHD : a systematic review and meta-analysis. Virtual Reality ,27(4), 3545-3564